Kerajaan Uzbekistan “Pulangkan” Helikopter Black Hawk Tentera Afghanistan Kepada Amerika Syarikat

(DEFENCE SECURITY ASIA) — Negara Asia Tengah, Uzbekistan telah menyerahkan tujuh buah helikopter Black Hawk kepada Amerika Syarikat, yang sebelum ini diterbangkan oleh juruterbang tentera Afghanistan ke negara itu ketika mereka melarikan diri daripada serangan Taliban pada tahun 2021, menurut sumber diplomatik Amerika.

Kerajaan Afghanistan yang kini diperintah oleh Taliban menuntut agar helikopter berkenaan dikembalikan ke Afghanistan, sementara Presiden Amerika Syarikat Donald Trump, menggesa Taliban untuk memulangkan senjata milik Amerika Syarikat kepada Washington.

“Kami telah mendapatkan kembali tujuh helikopter ini,” kata seorang pegawai di Kedutaan Amerika Syarikat di Tashkent kepada AFP dengan syarat tidak dinamakan, mengesahkan laporan yang diterbitkan oleh cabang Voice of America di Uzbekistan.

Laporan itu memetik pegawai Jabatan Pertahanan Amerika Syarikat yang menyatakan bahawa Washington baru-baru ini telah mendapatkan kembali helikopter yang tidak lagi beroperasi, yang diterbangkan ke Uzbekistan oleh juruterbang tentera Afghanistan yang melarikan diri daripada kemaraan Taliban pada tahun 2021.

Uzbekistan, yang terletak di Asia Tengah, berkongsi sempadan pendek di bahagian selatan dengan Afghanistan.

Sebagai respons terhadap tindakan Uzbekistan menyerahkan tujuh buah helikopter Black Hawk itu kepada Amerika Syarikat, Kementerian Pertahanan Afghanistan menggesa Washington supaya tidak menghalang proses pemulangan helikopter tersebut ke Afghanistan dan menyerahkannya semula kepada rakyat Afghanistan, menurut kenyataan kementerian itu.

“Kerajaan Islam Afghanistan amat prihatin terhadap isu ini kerana helikopter-helikopter ini adalah milik Afghanistan dan telah dibawa ke Uzbekistan ketika pegawai pentadbiran terdahulu melarikan diri. Oleh itu, ia sepatutnya dikembalikan ke Afghanistan.”

“Adalah tidak dapat diterima bagi kami jika helikopter-helikopter itu dipindahkan ke Amerika Syarikat atas apa jua alasan. Rakyat Afghanistan berhak mempertahankan hak mereka dan menuntut keadilan, sementara negara jiran juga harus menghormati hak rakyat Afghanistan,” menurut kenyataan tersebut.

Menurut Centre for Strategic and International Studies (CSIS) yang berdasarkan kepada gambar-gambar satelit, sebanyak 22 pesawat tentera dan 24 helikopter yang membawa 585 anggota tentera Afghanistan telah memasuki ruang udara Uzbekistan ketika kejatuhan Kabul pada 2021.

Amerika Syarikat telah melaburkan berbilion dolar selama lebih dua dekad untuk membina keupayaan tentera Afghanistan selepas ia menyerang dan menggulingkan kerajaan Taliban susulan serangan pengganas pada 11 September 2001.

Pesawat yang diterbangkan dari pangkalan udara Afghanistan ke Lapangan Terbang Termez ketika kejatuhan Kabul pada 2021 itu termasuk:

• Embraer EMB 314 Super Tucano (pesawat serangan ringan)

• Pilatus PC-12NG (pesawat pelbagai peranan)

• UH-60 Black Hawk dan Mi-17 (helikopter pelbagai peranan)

• MD-530 (helikopter ringan pelbagai peranan)

Bagaimanapun, salah satu pesawat Embraer EMB 314 Super Tucano terhempas selepas bertembung dengan pesawat pejuang MiG-29 milik Uzbekistan yang sedang mengiringinya.

Juruterbang kedua-dua pesawat berjaya keluar menggunakan kerusi lenting dan mendarat dengan payung terjun.

Taliban berulang kali menegaskan bahawa semua pesawat dan helikopter tersebut yang dilarikan ke Uzbekistan adalah milik Afghanistan dan mesti dikembalikan ke negara itu.

Namun, kerajaan Uzbekistan menyatakan bahawa aset ketenteraan itu adalah hak milik Amerika Syarikat dan tidak boleh dikembalikan.  Pegawai Amerika kemudian mengesahkan kenyataan tersebut.

Akibatnya, kebanyakan 46 unit aset penerbangan yang berakhir di Uzbekistan telah diserahkan kepada kerajaan Uzbekistan.

Bagaimanapun, tujuh helikopter Black Hawk, yang diakui Pentagon masih dalam keadaan baik dan boleh beroperasi, telah dikembalikan kepada Amerika Syarikat.

Sementara itu, bekas Tentera Udara Afghanistan juga berjaya memindahkan sekurang-kurangnya 12 pesawat pengintip dan serangan Cessna AC-208 serta satu Pilatus PC-12NG ke Tajikistan.

Selain itu, pada waktu kejatuhan Kabul kepada Taliban, sebahagian pesawat tentera Afghanistan berada di luar negara sama ada belum dipindahkan atau sedang menjalani penyelenggaraan.

Di Amerika Syarikat, aset-aset milik bekas Tentera Udara Afghanistan pada mulanya dikumpulkan di sebuah pangkalan tentera.

Seawal April tahun lalu, beberapa helikopter Mi-17 mula dihantar ke Ukraine, dengan sejumlah 20 helikopter diumumkan untuk dipindahkan.

— DEFENCE SECURITY ASIA